Mała wieś o starej historii
Jako małe dziecko słyszałem od dorosłych różne ciekawe i niesamowite historie o mojej własnej miejscowości, gdzie sie urodziłem, mieszkam i zapewne tu pozostanę na zawsze
Opowieści te brzmiały jak fantastyka, ale dzisiaj, gdy mam dostęp do różnych ciekawych źródeł te opowieści już takie fantasy nie są!! Nistety, nie znakowałem skąd ściągałem swoje źródła. Nie sądziłem, że poza moim komputerem zarchiwizowane treści ujrzą kiedyś światło dzienne. Ale stało się. Sytuacja dojrzała do tego, żeby chociaż w taki sposób zachować zgromadzone informacje.
Z góry przepraszam wszystkich, którzy rozpoznają swoje teksty, że nie podaję ich źródeł. Ale jeśli zadacie sobie trud napisać do mnie maila mikrobi70@gmail.com , to naprawię swoje niedopatrzenie. A jeżeli jeszcze podzielicie się swoją wiedzą, fotografiami, dokumentami ……. na temat Łubek, Łubek Szlachty, Wólki Łubkowskiej i Kolonii Łubki (to wsie powstałe na bazie majątku Łubki) będę wielce zobowiązany i natychmiast wzbogacę tę stronę.
W miarę zbieranych danych będę je publikował w tym miejscu. Na razie dla własnej satysfakcji, ale może kiedyś, ktoś zrobi z tych informacji jakiś użytek.
No to zacznijmy od pewnych danych historyczny, jakie udało mi się znaleźć głownie w Internecie. Niestety są dość skromne, ale zawsze coś! Dowiedzieć się, że mieszkasz w miejscowości, która ma już prawie 700 lat!!! A zmoich badań genealogicznych w serwisie lubgens.eu na 90% pewności wynika, że moja rodzina Zubrzyccy mieszkają w Łubkach od 1765 r. !!!
Mój praaaaaadziadek Walenty Zubrzycki ur. 15.02.1765 r. zmarł w 1832 r. (akta parafii Wojciechów)
Wieś Łubki położona jest w gminie Wojciechów. Pierwsze wzmianki o miejscowości datuje się na 1348 rok pod nazwą „Lubkowicze” oraz w 1409 „Lubky” i „Lupki”. W 1416 roku czytamy o miejscowości „Lubcow”, a w 1441 „Lupkowycze”. Wieś była własnością szlachty. W 1348 roku król Kazimierz Wielki zaświadcza, że Dzierżko syn Albina i jego bracia Jan, synowie Jakuba i jego bracia Bogusław Wojciechowic i jego brat, Dobiesław z Drzewoznana i jego brat dziedzic Łubek są pełnoprawnymi rycerzami.
Początkowe dzieje miejscowości Łubki związane były z rycerskim rodem Łubkowskich herbu Bończa, których pierwsi przedstawiciele wymienieni byli już w 1471 r.
W miejscowości znajduje się klasycystyczny, drewniany dwór z połowy XIX wieku (pewne dane datują go na 1830r.), położony na wzgórzu nad rzeką Czerką. Historia dworku nie jest dobrze znana. Po powstaniu styczniowym włości te pozostawały opuszczone. Następnie folwark nabył Mieczysław Dąbrowski, syn oficera armii Królestwa Kongresowego był bardzo znamienitą postacią dla tego regionu (postać zasługująca na odrębne opracowanie – może kiedyś się za to wezmę). Był założycielem cukrowni w Opolu Lubelskim i w Trawnikach oraz kolei wąskotorowej wiodącej z majątku Szczuczki przez Łubki do Opla Lubelskiego (zebrałem trochę informacji i opisałem to poniżej). Mieczysław Dąbrowski miłował ziemię Łubkowską. Spełniono jego ostatnią wolę – jego serce spoczęło w kurhanie obok dworu. Jako dziecko po zajęciach szkolnych często chodziliśmy tam nieświadomi tego miejsca. To co przykuwało naszą uwagę do wnęka z tyłu nagrobka zasłonięta kawałkiem kamienia i pusta zielonkawa puszka. Dziś wiem, że to była zapewne cynowa puszka, w której było pochowane serce dziedzica Mieczysława Dąbrowskiego (1846-1908), który zażyczył sobie, aby zostało ono tam pochowane po jego śmierci. Epitafium, jakie widnieje na tablicy nagrobnej jest bezcenne:
***
Przekazując potomnym tę miłość zagonu,
którą w życiu wyznawał aż do chwili zgonu,
temu kurhanowi powierzył swe serce,
by Łubek nie dano obcej poniewierce!
Niech więc to życzenie przez szereg stuleci,
Będzie sakramentem dla wnuków i dzieci!
***
To jego wieczny testament dla nas wszystkich, jakże prosty a zarazem wymowny. Nic dodać, nic ująć.
Z tamtych czasów pamiętam taką historię opowiadaną przez kogoś z koleżeństwa. Jak przyszła Krasnaja Armia, to żołdacy rozpruli puszkę, zbili szklany słoik z zakonserwowanym w spirytusie sercem. Alkohol wypili a sercem zakąsili. Jaka była prawda raczej się nie dowiemy, ale historyjka ta ma pewne znamiona prawdopodobieństwa.
W skład Łubkowego majątku wchodził m.in. dwór i park. Obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa. Obok dworu znajdują się pozostałości parku, a w nim cenne okazy przyrodnicze, uznane za pomniki przyrody dęby szypułkowe i sosna czarna.
Kolejka wąskotorowa w Łubkach
Mapa topograficzna Łubek i okolicy z 1937 r. z zaznaczoną kolejką wąskotorową ze Szczuczek do Niezabitowa (czerwona obwódka to moja robota)
Współbudowniczym kolejki był były dziedzic dóbr Łubki Mieczysław Dąbrowski (1846-1908). Kolej ta była wybudowana własnym sumptem dziedziców dóbr Łubki i Szczuczki. Była to kolej prywatna, konna. Trasa jej prowadziła ze Szczuczek przez Łubki, Łubki Kolonię do Niezabitowa i później do Opola Lubelskiego. Kolej ta była częścią Nadwiślańskiej Kolejki Wąskotorowej.
Głównym powodem budowy kolejki był transport buraków cukrowych z tych dwóch majątków. Mieczysław Dąbrowski był podówczas budowniczym i dyrektorem cukrowni w Opolu Lubelskim.
Niestety nie jestem w posiadaniu żadnych źródeł potwierdzających rok budowy linii kolejki. Należy się domyślać, że była ona zbudowana na długo przed 1908 rokiem, rokiem śmierci Mieczysława Dąbrowskiego.
Trasa kolejki została rozebrana prawdopodonie zaraz po II wojnie światowej, gdyż na posiadanych mapach z 1945 roku już jej nie ma.
Do dzisiaj zachowało się bardzo mało śladów po niegdysiejszej linii kolejki wąskotorowej, są to nasypy kolejowe, po których biegła linia. Ich ślady są jeszcze widoczne wzdłuż stawów na pograniczu Szczuczek i Łubek oraz pomiędzy posesją P. Kobiałko a stawami, gdzie widoczny jest jeszcze wyraźny nasyp. W opowieściach starszych mieszkańców Szczuczek funkcjonowało jeszcze takie powiedzenie, że do kościoła szło się kolejką. Faktycznie na nasypie kolejowym została zorganizowana polna droga, którą chodzono i jeżdżono zaprzęgami konnymi, służyła ona jako dojazd do pól uprawnych (jak wróci wiosna i ciepło to zrobię trochę fotek z drona).
Łubki na starych mapach
Poniżej zamieszczam fragmenty różnych map z Łubkami. Najstarsza mapa jaką publikuję pochodzi z 1772r. Najmłodsza z 1945 r. Mam też nowsze, ale te są dla mnie najciekawsze. Przygotowując je zauważyłem jedną charakterystyczą rzecz: stawy na rzece przed Łubkami są tam chyba od zawsze!! Zabudowania dworskie pojawiają się na mapie z 1804 r. Na mapie z 1772r. istnieje nazwa Łubków lub Łubkow aby 14 lat późniejsza mapa pokazywała Łubki. Ciekawe ……..
